"H ριζική ενότητα της εσχάτης ουσίας κάθε συστατικού μέρους της σύνθετης ζωής στη φύση –από τα αστέρια μέχρι το ορυκτό άτομο, από τον ύψιστο Ντυάνι Τσοχάν μέχρι τον ελάχιστο οργανισμό με το πλήρες νόημα του όρου, είτε αναφέρεται στον πνευματικό, νοητικό ή στον φυσικό κόσμο– αυτή η ενότητα είναι ο ένας θεμελιώδης νόμος στην Απόκρυφη επιστήμη". Μυστική Δοξασία Ι 120

Θεμελιώδεις Αρχές Εσωτερικής Φιλοσοφίας – από τα κείμενα της Ε.Π. Μπλαβάτσκυ.

Διάταξη, Πρόλογος & Σημειώσεις από την IantheH. Hoskins

 Τίτλος πρωτοτύπου: Foundations of Esoteric Philosophy (from the writings of H.P. Blavatsky). Arranged with a Foreword and Notes by Ianthe H. Hoskins

 1η Έκδοση στην Αγγλική: Theosophical Publishing House Ltd – London 1980

2η Αναθεωρημένη και Εμπλουτισμένη Έκδοση στην Αγγλική: Theosophical Books Ltd, Adyar - India, Wheaton – USA 1990

1η Έκδοση στην Ελληνική: Κέντρο Μεταφυσικής Ενημέρωσης – Αθήνα 1997

Η 1η Έκδοση στην Ελληνική οφείλεται στις άοκνες προσπάθειες της Ελληνίδας Θεοσόφου Ασπασίας Παπαδομιχελάκη.

Μετάφραση στην Ελληνική: Ματούλα Μούγιου

Επιμέλεια: Ομάδα Εργασίας του Θεοσοφικού Τμήματος Ε.Π. Μπλαβάτσκυ

Η παρούσα 2η Έκδοση στην Ελληνική είναι ανατύπωση της 1ης έκδοσης: Εκδόσεις Τετρακτύς 2024.

«Αυτές οι αλήθειες κατά καμιά έννοια δεν παρουσιάζονται σαν αποκάλυψη, ούτε η συγγραφέας διεκδικεί τη θέση αυτού που αποκάλυψε τον μυστικό λώρο, που για πρώτη φορά στην ιστορία του κόσμου γίνεται γνωστός στο κοινό. Διότι ό,τι περιλαμβάνεται σε αυτό το έργο, βρίσκεται διασκορπισμένο σε χιλιάδες τόμους, συμπεριλαμβανομένων των γραφών των μεγάλων Ασιατικών και των πρώτων Ευρωπαϊκών θρησκειών, κρυμμένο κάτω από τα ιερογλυφικά και τα σύμβολα που έως τώρα έμειναν απαρατήρητα εξαιτίας αυτού του πέπλου. Αυτό που επιχειρείται τώρα είναι να συγκεντρώσουμε αυτά τα αρχαιότατα ρητά και να τα ενώσουμε σε ένα αρμονικό και αδιάσπαστο σύνολο.»

Περιεχόμενα:

Πρόλογος. Ένας Θεμελιώδης Νόμος. Τέσσερις Βασικές Ιδέες. Τρεις Θεμελιώδεις Προτάσεις. Έξι Αριθμημένα Θέματα. Πέντε Αποδεκτά Αξιώματα. Τρεις Καινούργιες Προτάσεις. Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΔΟΞΑΣΙΑ : Συμπεράσματα, Μέρος Πρώτο, Μέρος Δεύτερο. ΑΠΟΚΑΛΥΜΜΕΝΗ ΙΣΙΣ : Μια περίληψη σε δέκα προτάσεις. Παράρτημα Α : Η Μυστική Δοξασία και η μελέτη της.

Σημείωμα του Εκδότη

Το βιβλίο αυτό είναι εργασία της Ianthe H. Hoskins, η οποία είναι παλαιό και ενεργό μέλος της Θεοσοφικής Εταιρείας. Υπήρξε Γεν. Γραμματέας της Αγγλικής Θ.Ε. Εδώ και πολλά χρόνια προσφέρει τις υπηρεσίες της για την πραγμάτωση των σκοπών της Θεοσοφίας, όχι μόνον στην πατρίδα της, αλλά ταξιδεύοντας και σε όλον τον κόσμο. Σήμερα είναι στους επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Θεοσοφικής Σχολής μαζί με τους παλαίμαχους θεόσοφους, Geoffrey Farthing και Harold Tarn.

Όντας δασκάλα στο επάγγελμα, θεώρησε απαραίτητο να συγκεντρώσει τα κυριότερα αποσπάσματα από τα κείμενα της Ε.Π. Μπλαβάτσκυ, “Μυστική Δοξασία” και “Αποκαλυμμένη Ίσις” και να τα παρουσιάσει σε ένα βιβλίο, έτσι ώστε ο μελετητής να έχει τις θεμελιώδης αρχές της Θεοσοφίας συγκεντρωμένες, χωρίς να χρειάζεται να ανατρέχει στις πολυάριθμες σελίδες των θεοσοφικών κειμένων.

Στον πρόλογο της διασαφηνίζει τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζονται αυτά τα αποσπάσματα. Θα πρέπει να τονιστεί ότι πριν από κάθε απόσπασμα, υπάρχει μια μικρή σημείωση της I. Hoskins με την οποία προετοιμάζει τον αναγνώστη για το κείμενο που ακολουθεί. Στο τέλος κάθε αποσπάσματος υπάρχει σημείωση που προσδιορίζει το βιβλίο στο οποίο ανήκει και τις παραγράφους στις οποίες αναφέρεται.

Στο παρόν βιβλίο χρησιμοποιούνται αποσπάσματα από τη “Μυστική Δοξασία”, Ελληνική μετάφραση –εκδόσεις Πνευματικός Ήλιος– ενώ από το “Αποκαλυμμένη Ίσις” χρησιμοποιούνται τα κείμενα και η αρίθμησή τους από την Αγγλική έκδοση. Όσο για το Παράρτημα Α που αφορά “τη μελέτη της Μυστικής Δοξασίας”, είναι ακριβής μετάφραση των σημειώσεων του R. Bowen.

Σάς παραθέτουμε κάποια αποσπάσματα:

ΕΝΑΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΝΟΜΟΣ

“H ριζική ενότητα της εσχάτης ουσίας κάθε συστατικού μέρους της σύνθετης ζωής στη φύση –από τα αστέρια μέχρι το ορυκτό άτομο, από τον ύψιστο Ντυάνι Τσοχάν μέχρι τον ελάχιστο οργανισμό με το πλήρες νόημα του όρου, είτε αναφέρεται στον πνευματικό, νοητικό ή στον φυσικό κόσμο– αυτή η ενότητα είναι ένας θεμελιώδης νόμος στην Απόκρυφη επιστήμη”.

Μυστική Δοξασία Ι 120

ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ

“... Προσέξτε τους παρακάτω κανόνες:

Ανεξάρτητα του τί διαβάζει κανείς στη Μυστική Δοξασία, ας έχει πάντα κατά νου, σαν τη βάση αυτού του ιδεώδους, τις ιδέες που ακολουθούν.

α) ΤΗ ΒΑΣΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΑΡΞΕΩΝ. Αυτή η ενότητα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από την κοινή αντίληψη της ενότητας – όπως όταν λέμε ότι ένα έθνος ή ένας στρατός είναι ενωμένα ή ότι αυτός ο πλανήτης είναι ενωμένος με άλλον με μαγνητικές δυνάμεις ή κάτι παρόμοιο. Η διδασκαλία δεν είναι αυτή. Είναι ότι η ύπαρξη είναι ΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑ, όχι κάποια συλλογή πραγμάτων συνδεδεμένων μεταξύ τους. Βασικά υπάρχει ΕΝΑ ΟΝ. Το ΟΝ έχει δύο όψεις, θετική και αρνητική. Η θετική είναι Πνεύμα ή Συνειδητότητα. Η αρνητική είναι ΥΠΑΡΞΗ , το υποκείμενο της Συνειδητότητας. Αυτό το ΟΝ είναι το Απόλυτο στην πρωταρχική του εκδήλωση. Επειδή είναι απόλυτο δεν υπάρχει τίποτα έξω από αυτό. Είναι το ΠΑΝ-ΟΝ. Είναι αδιαίρετο, διαφορετικά δεν θα ήταν απόλυτο. Εάν ένα τμήμα μπορούσε να αποσπαστεί, το υπόλοιπο δεν θα μπορούσε να είναι απόλυτο, διότι αμέσως θα προέκυπτε το θέμα της σύγκρισης ανάμεσα σε αυτό και το χωρισμένο μέρος. Η σύγκριση είναι ασυμβίβαστη με οποιαδήποτε ιδέα απολυτότητας. Επομένως είναι φανερό ότι αυτή η θεμελιώδης ΜΙΑ ΥΠΑΡΞΗ ή το Απόλυτο ΟΝ, πρέπει να είναι η πραγματικότητα σε οποιαδήποτε μορφή υφίσταται.

Το Άτομο, ο Άνθρωπος, ο Θεός είναι καθένα χωριστά, καθώς και όλα μαζί, ΑΠΟΛΥΤΟ ΟΝ, στην τελευταία τους ανάλυση, η οποία είναι η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΙΚΟΤΗΤΑ. Αυτή είναι η ιδέα που πρέπει να έχει κανείς πάντα νου για να σχηματίσει τη βάση κάθε ιδέας που ανακύπτει από τη μελάτη της Μυστικής Δοξασίας. Τη στιγμή που την αφήνει κανείς να ξεφύγει (και αυτό είναι πολύ εύκολο όταν ο νους είναι απασχολημένος με κάποια από τις πολλές περιπλοκές όψεις της εσωτερικής φιλοσοφίας) η ιδέα της ΧΩΡΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ παρεμβαίνει και η μελέτη χάνει την αξία της.

β) Η δεύτερη ιδέα στην οποία θα στηριχτεί είναι ότι ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΝΕΚΡΗ ΥΛΗ. Ακόμη και το τελευταίο άτομο είναι ζωντανό. Δεν μπορεί διαφορετικά, εφόσον κάθε άτομο είναι και αυτό κατά βάση Απόλυτο ΟΝ. Έτσι δεν υπάρχουν “κενά” του Αιθέρα ή της Ακάσα ή όπως το ονομάζει κανείς, στα οποία άγγελοι και στοιχειακά να κολυμπούν σαν πέστροφες στο νερό. Αυτό είναι μια κοινή αντίληψη. Η πραγματική ιδέα δείχνει κάθε άτομο της ουσίας, ανεξάρτητα επιπέδου, να αποτελεί το ίδιο μια ΖΩΗ.

γ) Η τρίτη ιδέα που πρέπει να έχει υπ' όψιν του ο αναγνώστης είναι ότι ο Άνθρωπος είναι ένας ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ. Επειδή είναι έτσι, όλες οι Ιεραρχίες των Ουρανών υπάρχουν μέσα του. Αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ούτε Μακρόκοσμος ούτε Μικρόκοσμος αλλά ΜΙΑ ΥΠΑΡΞΗ. Μεγάλο και μικρό θεωρούνται έτσι μόνον όταν παρατηρούνται από μια περιορισμένη συνείδηση.

δ) Η τέταρτη και τελευταία ιδέα είναι αυτή που έχει διατυπωθεί στο Μεγάλο Ερμητικό Αξίωμα. Πραγματικά συμπεριλαμβάνει και συνθέτει όλες τις προηγούμενες.

Όπως είναι το Έσω, έτσι είναι και το Έξω! όπως είναι το Μεγάλο, έτσι είναι και το Μικρό! όπως είναι τα άνω, είναι και τα κάτω! δεν υπάρχει παρά ΜΙΑ ΖΩΗ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΝΟΜΟΣ...

Δεν υπάρχει τίποτα εσωτερικό, τίποτα εξωτερικό! τίποτα δεν είναι ΜΕΓΑΛΟ, τίποτα δεν είναι μικρό! τίποτα δεν είναι Υψηλό, τίποτε δεν είναι Χαμηλό στη Θεία Οικονομία.

Οτιδήποτε και αν μελετά κανείς στη Μυστική Δοξασία, θα πρέπει να σχετίζεται με αυτές τις βασικές ιδέες...”

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Ο πρώτος τόμος της “Μυστικής Δοξασίας” έχει σαν θέμα τη δημιουργία του Κόσμου: “Κοσμογένεση”. Ο δεύτερος τόμος αφορά τη δημιουργία του Ανθρώπου: “Ανθρωπογένεση”. Το πρώτο μέρος του, όπως και αυτό του προηγούμενου τόμου, βασίζεται στα Στάντζας “που προέρχονται από τα ίδια Αρχαϊκά Αρχεία όπως και τα Στάντζας της Κοσμογονίας”.

Πριν από το κυρίως θέμα και τις εισαγωγικές σημειώσεις αναφέρεται ένα απόσπασμα από το “Αποκαλυμμένη Ίσις”, που έχει θέση προλόγου στα Στάντζα και τα σχόλια που ακολουθούν. Προκλητικό για τους επικεφαλής της σύγχρονης επιστήμης και της θρησκευτικής σκέψης, το απόσπασμα προετοιμάζει τον αναγνώστη για τις φαινομενικά επαναστατικές ιδέες σχετικά με την ιστορία του Ανθρώπου που υπάρχουν στο Αποκρυφιστικό αρχείο.

Στις σημειώσεις του Μπόουεν, η Έλενα Μπλαβάτσκυ εφιστά την προσοχή των μαθητών στις εισαγωγικές σημειώσεις, που αρχίζουν με μια παράθεση τριών νέων θέσεων σχετικά με την εξέλιξη του Ανθρώπου.

....Σφηνωμένη ανάμεσα στη θεολογική χρονολογία και τη χρονολογία των γεωλόγων, κυκλωμένη από όλους τους υλιστές ανθρωπολόγους που αποδίδουν στον άνθρωπο και στη φύση ηλικίες που ταιριάζουν μόνο με τις δικές τους θεωρίες, τί άλλο θα μπορούσε να κάνει η συγγραφέας εκτός από αυτό που έγινε; Αφού η θεολογία τοποθετεί τον Κατακλυσμό στο 2448 π.Χ. και τη δημιουργία του Κόσμου μόλις πριν από 5890 χρόνια, και αφού οι ακριβείς έρευνες με τις μεθόδους της “ακριβούς” επιστήμης οδήγησαν τους γεωλόγους και τους φυσικούς να τοποθετήσουν τη δημιουργία του φλοιού της σφαίρας μας μεταξύ 10 και 1000εκατομμυρίων ετών (μια “ασήμαντη” διαφορά πράγματι!) και αφού οι γνώμες των ανθρωπολόγων ως προς την εμφάνιση του ανθρώπου κυμαίνονται –από 25.000 μέχρι 50.000 χρόνια– τί άλλο μπορεί να κάνει εκείνος που μελετάει την Απόκρυφη δοξασία, εκτός από το να προβάλει και με θάρρος να παρουσιάσει τις εσωτερικές χρονολογίες;

Αλλά για να γίνει αυτό, ήταν αναγκαία η επιβεβαίωση έστω και από λίγες “ιστορικές” αποδείξεις, αν και όλοι γνωρίζουν την πραγματική αξία των αποκαλούμενων “ιστορικών μαρτυριών”. Γιατί για την “αδαή” ιστορία δεν έχει καμμιά σημασία αν ο άνθρωπος εμφανίστηκε πάνω στη γη πριν από 18.000 ή 18.000.000 χρόνια, αφού η ίδια αρχίζει μόλις λίγες χιλιάδες χρόνια πριν από την εποχή μας και αφού, από τότε που άρχισε να παλεύει μάταια με την κλαγγή και την αντάρα των αντιφατικών και αλληλοεξοντωνόμενων απόψεων γύρω της. Παρόλα αυτά, εν όψη του σεβασμού προς την επιστήμη με τον οποίο ανατράφηκε ο μέσος αναγνώστης, ακόμα κι αυτό το σύντομο “Παρελθόν” θα παρέμενε χωρίς νόημα, αν οι εσωτερικές διδασκαλίες δεν επιβεβαιώνονταν και δεν υποστηρίζονταν αμέσως –οποτεδήποτε ήταν δυνατόν– με αναφορές σε ιστορικά ονόματα μια αποκαλούμενης ιστορικής περιόδου. Αυτός είναι ο μοναδικός οδηγός που μπορεί να δοθεί στον αρχάριο, πριν του επιτραπεί να περιπλανηθεί ανάμεσα στους άγνωστους (γι' αυτόν) δαιδάλους εκείνου του σκοτεινού λαβύρινθου, που ονομάζονται προϊστορικές εποχές. Ελπίζεται απλώς ότι η επιθυμία να το κάνει –η οποία οδήγησε τη συγγραφέα στο να παρουσιάζει επίμονα αρχαίες και σύγχρονες μαρτυρίες σαν επιβεβαίωση του αρχαϊκού και σχεδόν ανιστορικού Παρελθόντος– δεν θα επισύρει επάνω της την κατηγορία πως μπέρδεψε υπερβολικά, χωρίς σειρά και μέθοδο, τις διάφορες και αρκετά απομακρυσμένες μεταξύ τους περιόδους της ιστορίας και της παράδοσης. Αλλά η φιλολογική μορφή και η μέθοδος έπρεπε να θυσιαστούν, χάριν της μεγαλύτερης σαφήνειας της γενικής παρουσίασης.

Για να πετύχει το επιδιωκόμενο σκοπό η συγγραφέας αναγκάστηκε να καταφύγει στο μάλλον ασυνήθιστο τρόπο να χωρίσει κάθε τόμο ή βιβλίο σε τρία μέρη, από τα οποία μόνο το πρώτο είναι η συνεχόμενη αν και πολύ αποσπασματική ιστορία της Κοσμογονίας και της Εξέλιξης του Ανθρώπου πάνω σε αυτή τη Σφαίρα...

Παρουσιάζοντας την Κοσμογονία και ύστερα την Ανθρωπογένεση, ήταν απαραίτητο να δείξουμε ότι καμιά θρησκεία, από την πιο αρχαία, δεν βασίστηκε ποτέ εντελώς πάνω στην φαντασία, αφού καμμιά δεν ήταν αντικείμενο ειδικής αποκάλυψης? και ότι μόνο το δόγμα είναι εκείνο που σκοτώνει πάντα την πρωταρχική αλήθεια. Τέλος, ότι καμιά ανθρώπινη δοξασία, καμιά πίστη –οσοδήποτε καθιερωμένη κι αν είναι εξαιτίας της συνήθειας ή της αρχαιότητας– δεν μπορεί να συγκριθεί σε ιερότητα με τη θρησκεία της Φύσης.

Το Κλειδί της Σοφίας, που ανοίγει τις τεράστιες πύλες οι οποίες οδηγούν στο μυστήριο των εσώτατων ιερών, μπορεί να βρεθεί κρυμμένο μόνο μέσα στο δικό μου στήθος! και αυτό το στήθος βρίσκεται στους τόπους που έδειξε ο μεγάλος ενορατικός του περασμένου αιώνα, ο Εμμανουέλ Σβέντενμποργκ. Εκεί βρίσκεται η καρδιά της φύσης, εκείνος ο ναός απ' όπου πρόβαλαν οι αρχικές φυλές της πρωταρχικής ανθρωπότητας και ο οποίος είναι το λίκνο του φυσικού ανθρώπου.