Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα πρακτικό εγχειρίδιο καββαλιστικού συμβολισμού, το οποίο μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται σαν βιβλίο αναφοράς από κάθε εσωτερικό μελετητή. Πώς τοποθετούνται τα Σεφιρόθ, ποιες είναι οι Ατραποί του Δέντρου, τα αστρολογικά...

Μετάφραση: Απόστολος Κοντός

Ένας αληθινά εύφορος κήπος απλώνεται στις γραμμές αυτού του βιβλίου. Όποιος θελήσει να τον καλλιεργήσει, θα δρέψει πλούσιους καρπούς, τέτοιους που δε μοιάζουν με τους συνηθισμένους. Είναι εκείνοι που δίνουν τη δυνατότητα στον άνθρωπο να γνωρίσει περισσότερα για τον εαυτό του, τις άγνωστες λειτουργίες του και την εσωτερική του ταυτότητα.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα πρακτικό εγχειρίδιο καββαλιστικού συμβολισμού, το οποίο μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται σαν βιβλίο αναφοράς από κάθε εσωτερικό μελετητή. Πώς τοποθετούνται τα Σεφιρόθ, ποιες είναι οι Ατραποί του Δέντρου, τα αστρολογικά και στοιχειακά σύμβολα, οι πολύτιμοι λίθοι και τα αρώματα που αντιστοιχούν, είναι μερικά από τα ερωτήματα που θα βρουν ικανοποιητική απάντηση.

Όποιος για πρώτη φορά διαβάζει για την Καββάλα, θα έχει μια ιδανική ευκαιρία να γνωρίσει τις βασικές της αρχές μέσα από τούτο το συνοπτικό περίγραμμα. Αλλά και εκείνοι που γνωρίζουν το αντικείμενο, θα βρουν εδώ συγκεντρωμένο τέτοιο υλικό ταξινομημένο, που θα χρειαζόταν πολύς μόχθος για να το αποκτήσουν.

Είναι καταπληκτικό το πώς σε ένα σχετικά μικρό βιβλίο παρατίθεται ένας τόσο μεγάλος θησαυρός γνώσης. Ο Ίσραελ Ρεγκάρντιε -από τα τελευταία μέλη του Ερμητικού Τάγματος της Χρυσαυγής και γραμματέας του Άλιστερ Κρόουλεϊ- επιχειρεί επιτυχώς μια συνοπτική παρουσίαση της καββαλιστικής φιλοσοφίας, μέσα από το συμβολισμό και τις εσωτερικές αντιστοιχίες των τριάντα δύο Ατραπών της Σοφίας του Δέντρου της Ζωής.

Πρόκειται για ένα έργο της δεκαετίας του ?30, το οποίο δε χαρακτηρίζεται από την έκταση των σχολίων του, αλλά για την πρακτική προσέγγιση του θέματος. Δε θα ήταν άστοχο αν το αποκαλούσαμε πρακτικό εγχειρίδιο του καββαλιστικού συμβολισμού, γιατί -όπως και ο ίδιος αναφέρει- έργο του είναι να κάνει μια επιγραμματική παράθεση κάθε είδους συμβόλου, αντιστοιχίας, απόδοσης στο Δέντρο της Ζωής και με αυτό τον τρόπο να αποβεί ένα πρακτικό εργαλείο στα χέρια κάθε σοβαρού μελετητή. Στην ουσία, εναπόκειται στον ίδιο τον αναγνώστη να μελετήσει και να στοχαστεί στις παρουσιαζόμενες ιδέες, παίρνοντας τα θεμέλια αυτής της γνώσης και εκεί να χτίσει το δικό του οικοδόμημα πραγματώσεων.

Εκτός από τον εσωτερικό στοχασμό που προϋποθέτει μια σε βάθος μελέτη, ο συγγραφέας μας δίνει και άλλα εφόδια για την εμβάθυνση των ιδεών. Κάνει μια σύντομη ανάλυση των μεθόδων της Γκεμάτρια, της Τεμουρά και του Νοτάρικον -παρέχοντάς μας έτσι τη δυνατότητα ουσιαστικότερης και ευρύτερης κατανόησης του νοήματος των λέξεων και των αριθμών. Παρόλο που η σύγχρονη Καββάλα έχει ένα ευρύτατο πεδίο εφαρμογής στις ψυχολογικές ερμηνείες και αναλύσεις, ωστόσο οι παλαιότερες μέθοδοι δεν παύουν να αποτελούν χρήσιμα βοηθήματα για εκείνους που επιθυμούν να τις διερευνήσουν.

Όλες οι φιλοσοφίες τείνουν προς την ίδια πραγματικότητα, μοιάζει να λέει ο Ρεγκάρντιε, καθώς δίνει παραδείγματα ανάλυσης διαφόρων φιλοσοφικών ρευμάτων και με κατανοητό τρόπο τα αντιστοιχεί στο Δέντρο της Ζωής, το οποίο θεωρεί ένα παγκόσμιο ιερόγλυφο που μπορεί κανείς να αποδώσει τα πάντα - από τα κατώτερα βασίλεια της ύπαρξης μέχρι το απέραντο Σύμπαν.

Στην ανάλυσή του για την ιστορική καταγωγή της Καββάλα παρουσιάζεται αρκετά επηρεασμένος από την Εβραϊκή φιλολογία επί του θέματος. Μέχρι ενός βαθμού κάτι τέτοιο είναι ευνόητο μια και για πολλούς η Καββάλα είναι συνυφασμένη με την εβραϊκή παράδοση. Αλλά δεν παύει να είναι μόνο η μια όψη του νομίσματος. Υπάρχουν αρκετές διαφορετικές απόψεις, και μάλιστα οι περισσότερες συγκλίνουν σε μια αρχαιότερη από την ύπαρξη του Ισραήλ εποχή. Η Ε.Π. Μπλαβάτσκι αναφέρει στο έργο της Αποκαλυμμένη Ίσιδα πως η Καββάλα χρονολογείται τουλάχιστον 70.000 χρόνια πριν. Άλλοι πάλι μιλούν για εσωτερικό ρεύμα προερχόμενο από την Ατλαντίδα πριν την καταστροφή, το οποίο διαχωρίστηκε στις διάφορες περιοχές του τότε γνωστού κόσμου. Κάτι τέτοιο δίνει φυσιολογικές εξηγήσεις στην παράλληλη ανάπτυξη εσωτερικών συστημάτων με κοινά σύμβολα, αν και ποτέ οι λαοί δεν ήρθαν σε επαφή μεταξύ τους. Ένα τέτοιο παράδειγμα παγκοσμιότητας αποτελεί και το Δέντρο της Ζωής, όπου το συναντάμε στην σκανδιναβική μυθολογία, στους λαούς της Μεσοποταμίας, στην Ελλάδα, στην Αίγυπτο, στην Ινδία, σε φυλές της Αυστραλίας, της Αφρικής και της Αμερικής.

Συνεπώς, η Καββάλα, σαν εσωτερικό σύστημα εκπαίδευσης, φαίνεται να έχει μια μακρινή καταγωγή και οι Εβραίοι την υιοθέτησαν και την ανάπτυξαν. Στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, μάλιστα, το καββαλιστικό σύστημα αποκηρύσσεται από τον ορθόδοξο Ιουδαϊσμό, γιατί στην ουσία ποτέ σαν τέτοιο δεν απετέλεσε τμήμα του. Αλλά και τότε, αρκετά προοδευτικά πνεύματα μεταξύ των εβραίων την εμπλούτισαν με νεοπλατωνικά, γνωστικά και νεοπυθαγόρεια στοιχεία και με τη νέα της μορφή γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στη Δύση κατά τους μεσαιωνικούς και μετέπειτα χρόνους.

Πάντοτε, ωστόσο, αναθεωρείτο και προσαρμοζόταν στις συνθήκες της εκάστοτε εποχής, για να φτάσει πλέον στις μέρες μας εκσυγχρονισμένη. Έχοντας διατηρήσει το κεντρικό της ιερόγλυφο -το Δέντρο της Ζωής- καθώς και όλα τα σύμβολα και τα ιδεογράμματα που από παλιά σχετίζονται με αυτό, σήμερα απευθύνεται στον ερευνητή με μια νέα όψη, εκείνη που ταιριάζει μπροστά στο κατώφλι του 21ου αιώνα.

Σε μια εποχή ανάλυσης, καταμερισμού και εξειδίκευσης το Δέντρο της Ζωής καταδεικνύει τη σύνθεση και την ενοποίηση σε έναν κόσμο που ουσιαστικά αποτελεί ένα ΟΛΟ.

Στο πρωτότυπο κείμενο ο συγγραφέας χρησιμοποιεί την εβραϊκή διάλεκτο Σεφαρντίκ για να αποδόσει κάποιες ονομασίες. Θεωρήσαμε σκόπιμο και προς αποφυγή κάθε δυνατότητας παρανόησης των εκτιθέμενων ιδεών, να χρησιμοποιήσουμε την ήδη από τα άλλα μας βιβλία καθιερωμένη ορολογία και κατ' αυτό τον τρόπο να γίνουν καταληπτά τα νοήματα.