Ὅταν ο Ἄνθρωπος - βαδίζοντας τὴν ἀνωφερῆ ὁδὸ τῆς Μυσταγωγίας - διὰ τῶν προσπαθειῶν του κερδίσει τὴν χάρη νὰ λουσθεῖ στὸ Φῶς τῆς Αἰωνίας Σοφίας

Louis-Claude de Saint-Martin (“Ἄγνωστος Φιλόσοφος”)
Τὸ Λειτούργημα τοῦ Ἀνθρώπου-Πνεύματος
Μετάφραση: Δημήτριος Πολυχρόνης

Τίτλος πρωτοτύπου :
Le Ministère de l’Homme-Esprit
par le Philosphe Inconnu
A Paris, An XI-1802

Ἐπιμέλεια ἐκδόσεως: Θεόδουλος, S*I*I*, M*S*C*, C.B.C.S.,
Ἐθνικὸς Ἐκπρόσωπος τοῦ Μαρτινιστικοῦ Τάγματος τῶν Κάτω Χωρῶν γιὰ τὴν Ἑλλάδα.

Ὅταν ο Ἄνθρωπος - βαδίζοντας τὴν ἀνωφερῆ ὁδὸ τῆς Μυσταγωγίας - διὰ τῶν προσπαθειῶν του κερδίσει τὴν χάρη νὰ λουσθεῖ στὸ Φῶς τῆς Αἰωνίας Σοφίας καὶ νὰ καταστεῖ ΜΥΣΤΗΣ, τότε ἀνοίγεται ἐμπρός του ἕνα καινούργιο πεπρωμένο: καλεῖται νὰ φέρει αὐτὸ τὸ Φῶς στοὺς συνανθρώπους του καί, ὡς Ἄγνωστος Ὑπηρέτης τοῦ Θεοῦ, νὰ ἀφιερωθεῖ στὸ Μέγα Ἔργο τῆς “ἐπεκτάσεως” τῆς Βασιλείας τοῦ Φωτὸς στὸν κόσμο.

Λέγει ὁ συγγραφέας: “Τὸ βιβλίο αὐτὸ δὲν ἀπευθύνεται σὲ ἀρχαρίους”: στὸ Λειτούργημα τοῦ Ἀνθρώπου-Πνεύματος ἀφ’ ἑνός ἀναπτύσσονται ὅλες οἱ διαστάσεις τοῦ λεγομένου “Νόμου τῆς Ἐπανόδου” καὶ ἀφ’ ἑτέρου δίδονται ὁδηγίες στοὺς Μῦστες τῆς Ἀληθείας ἢ Θείους Ἀπεσταλμένους γιὰ ὅλα τὰ ζητήματα τὰ ὁποῖα θὰ ἀντιμετωπίσουν κατὰ τὴν ἀποστολή τους.

Κατά την φιλοσοφική δοξασία του Μαρτινισμού, ο άνθρωπος, εκπορευθείς από τον Θεό, αλλά ευρισκόμενος εν πτώσει, οφείλει να πραγματοποιήσει την συμφιλίωσή του με τον Θεό, με σκοπό την τελική του αποκατάσταση στα πρωταρχικά του δικαιώματα, τα οποία κατείχε προ της πτώσεως. Οι φιλοσοφικές βάσεις του εν λόγω συστήματος αναπτύσσονται στα έργα του Σαιν Μαρτέν, όπως ο "Φυσικός Πίνακας των Σχέσεων Μεταξύ Θεού, Ανθρώπου και Σύμπαντος", ο "Άνθρωπος της Επιθυμίας", ο "Νέος Άνθρωπος", το "Λειτούργημα του Ανθρώπου - Πνεύματος" κ.α., αλλά και στην "Πραγματεία περί Αποκαταστάσεως των Όντων" του Martinez de Pasqually.

Από πλευράς πνευματικής εξελίξεως, ο Σαιν Μαρτέν κατατάσσει τους ανθρώπους ως εξής:
 - Άνθρωπος του Χειμάρρου (ο οποίος άγεται και φέρεται από τις περιστάσεις της ζωής)
 - Άνθρωπος της Επιθυμίας (ο οποίος αισθάνεται μέσα του να καίει η επιθυμία προς τα πνευματικά και αρχίζει να εργάζεται για την πνευμάτωσή του)
 - Νέος Άνθρωπος (πρόκειται για τον αναγεννημένο άνθρωπο, τον "καινόν" άνθρωπο)
 - Άνθρωπος-Πνεύμα (είναι ο αποκατεστημένος άνθρωπος, ο οποίος έχει αρχίσει να εκπληρώνει τα αρχέγονα καθήκοντά του ως θείου λειτουργού).