Σάς παραθέτουμε κάποια αποσπάσματα.

...Αυτά τα θεοφόρητα πνεύματα ίδρυσαν τα Μυστήρια που ήκμασαν σε κάθε εποχή και σε κάθε τόπο, με σκοπό την καθοδήγηση των ανθρώπινων ψυχών στην ατραπό της λύτρωσης μέσα απ΄τη Σοφία κι απ΄την Αγάπη. Στους οπαδούς και στους μαθητές τους δίδασκαν την παράλληλη ανάπτυξη της καρδιάς και του νου. Σκοπός αυτών των μυστηριακών σκηνωμάτων ήταν:

1. Η ανάπτυξη των νοητικών ικανοτήτων των μελών τους με την κρίση και με τον ορθό λόγο, ώστε να μπορούν να διακρίνουν με διαύγεια πνεύματος και χωρίς προκαταλήψεις το αληθινό από το ψευδές.

2. Η παράλληλη ενάσκηση της αρετής, της αγάπης προς τον πλησίον, της αυταπάρνησης και του καθήκοντος απέναντι στην κοινωνία.

3. Η μύηση των μελών τους στον χειρισμό των φυσικών, των ψυχικών και των πνευματικών δυνατοτήτων του ανθρώπου και της φύσεως και

4. Η καθοδήγηση των βημάτων του μυημένου στην κορωνίδα της όλης εξελικτικής πορείας, στο Φωτισμό και στην Ένωση, όπου φτασμένος πια εκεί ο απολυτρωμένος άνθρωπος μπορούσε να αντλεί από την αιώνια εστία της Σοφίας και της Αγάπης την ουράνια τροφή, για την απόκτηση της οποίας τόσο πολύ εμόχθησε....

...Στον Ομηρικό ύμνο προς τη Δήμητρα, οι μυηθέντες στα Μυστήρια αποκαλούνται “τρισόλβιοι” και “μάκαρες”, γιατί “μετά θάνατον δεν θα έχουν τύχη ανάλογη μ’εκείνους που δεν τα είδαν”. Ο Σοφοκλής αποκαλεί τρισόλβιους εκείνους τους ανθρώπους, οι οποίοι αφού μυήθηκαν στα Μυστήρια θα μεταβούν στον Άδη, γιατί μόνο εκείνοι θα επιζήσουν. Ο Πίνδαρος λέει πως “γιγνώσκουν το τέλος της ζωής, αλλά και την εκ του Διός διδομένην αρχήν”.

Τα Μυστήρια δεν είχαν σαν επίκεντρο τους θεούς της εποχής τους, αλλά η προσοχή τους συγκεντρωνόταν στον άνθρωπο. Μελετούσαν ασφαλώς το σύστημα της πνευματικής ιεραρχίας, τις κοσμογονικές και θεογονικές παραδόσεις, όχι για να συγκεντρώσουν γνώσεις, αλλά για να γνωρίσουν καλύτερα τον άνθρωπο και για να τον βοηθήσουν να απαλλαγεί από τον κλοιό των επηρειών της ειμαρμένης. Αποσκοπούσαν, δηλαδή, στο να τον καταστήσουν ελεύθερο, τόσο από τα ψυχικά δεσμά του, όσο κι από τις περιπτώσεις της κοσμικής δίνης. Από τις διασωθείσες περικοπές των κλασικών συγγραφέων εξάγεται το συμπέρασμα, ότι όποιος είχε υποστεί τις δοκιμασίες και είχε κριθεί άξιος να μετάσχει των ανωτέρων βαθμίδων της μυήσεως, απαλλασσόταν του δέους της μεταθανάτιας ζωής και ύστερα από τη μεταβολή που καλείται θάνατος, αποκτούσε τη βεβαιότητα της αθανασίας του πνεύματος και της επιβιώσεώς του....

...Αυτά τα δύο στάδια της μυητικής εξέλιξης, ο Rene Guenon, σύμφωνα με την αρχαία ελληνική Παράδοση, τα αποκαλεί “Μικρά” και “Μεγάλα Μυστήρια”.

“Πρέπει να αντιληφθούμε, ότι δεν υπάρχουν διάφορα είδη μυήσεως. Τα Μικρά Μυστήρια είναι προετοιμασία για τα Μεγάλα. Αυτό όμως δε σημαίνει, ότι όλοι οι μυημένοι μπορούν να φθάσουν μέχρι το τέλος. Μερικοί εξ’αυτών είναι πιθανόν να είναι κατάλληλοι μόνο για τα Μικρά Μυστήρια και μάλιστα μόνο για ένα μικρό μέρος τους. Τα Μικρά Μυστήρια περιλαμβάνουν όλα όσα σχετίζονται με την ανάπτυξη των δυνητικοτήτων της ανθρώπινης κατάστασης, θεωρούμενης στην ολότητά της. Καταλήγουν λοιπόν στην τελειοποίηση αυτής της κατάστασης, η οποία στην παγκόσμια παράδοση χαρακτηρίζεται σαν “αποκατάσταση στα πρωταρχικά δικαιώματα του ανθρώπου”. Η κατάσταση αυτή ανάγεται στην παραδεισιακή θέση του ανθρώπου, στη θέση δηλαδή εκείνη, που είχε πριν από την αποστέρηση της επαφής του με το θείο.
Τα Μεγάλα Μυστήρια αναφέρονται στην πραγμάτωση “υπερανθρωπίνων” καταστάσεων. Παραλαμβάνουν τον άνθρωπο από την κατάσταση που τον έφθασαν τα Μικρά Μυστήρια, τον οδηγούν πέρα απ’αυτήν την περιοχή και μέσα σε υπερατομικές καταστάσεις, μέχρι σ’εκείνη την απεριόριστη κατάσταση, η οποία είναι ο τελικός σκοπός και ονομάζεται “τελική απολύτρωση” ή “ύπατη ταύτιση”. Το πρώτο στάδιο πραγματοποιεί τον “πρωταρχικό άνθρωπο”, ενώ το δεύτερο τον “παγκόσμιο άνθρωπο”. Ο ταοϊσμός χρησιμοποιεί αντίστοιχα τους όρους “αληθινός” και “υπερβατικός” άνθρωπος.
Τα Μικρά Μυστήρια βρίσκονται σε άμεση σχέση με τη “Βασιλική Μύηση”, ενώ τα Μεγάλα με την “Ιερατική Μύηση”. Λέγοντας δε “Βασιλική Μύηση”, εννοούμε τον κύκλο της παράδοσης που ασχολείται με τη γνώση της αόρατης φύσης, ενώ με την “Ιερατική Μύηση” εννοούμε τη γνώση, η οποία βρίσκεται πέρα κι από την αόρατη φύση. Συνεπώς η καθαρά μεταφυσική γνώση αναφέρεται στα Μεγάλα Μυστήρια, ενώ η γνώση των παραδοσιακών επιστημών (εφαρμογή των παραδοσιακών αρχών) ανάγεται στα “Μικρά Μυστήρια”...

...Ο Πορφύριος περιγράφει την τελευταία διαδικασία της Μύησης στην Ελευσίνα, της Εποπτείας, ως εξής:

«Στεφανωμένοι με μύρτα μπαίνουμε μαζί με τους άλλους Μύστες στον προθάλαμο του Ναού και ο Ιεροφάντης έρχεται να μας ανοίξει τους οφθαλμούς. Στην αρχή πλενόμαστε με νερό … Ύστερα οδηγούμαστε μπροστά στον Ιεροφάντη, που μας διαβάζει από ένα λίθινο βιβλίο πράγματα, που δεν πρέπει να ανακοινώσουμε σε κανένα. Μπορώ να πω μόνο όσα συμβιβάζονται με τον τόπο και με την περίσταση και ίσως να γελούσατε, αν τα ακούγατε έξω από το Ναό. Εδώ όμως ακούγοντας τα λόγια του σεβασμίου και παρατηρώντας όσα αποκαλύπτονται, δεν έχετε καμιά τέτοια διάθεση. Και είσθε πολύ μακρυά από το να γελάσετε, όταν η Δήμητρα βεβαιώνει, με τη δική της γλώσσα και με τα σημεία της, όλα όσα είδαμε και ακούσαμε από τον σεβαστό Ιερέα της. Τελικά το φως, σαν από θαύμα, γεμίζει το Ναό. Βλέπουμε τα αγνά Ηλύσια Πεδία και ακούμε τους χορούς των Μακάρων. Τότε ο Ιεροφάντης όχι μόνο με εξωτερικά φαινόμενα και με φιλοσοφικές ερμηνείες, αλλά αληθινά και πραγματικά, γίνεται δημιουργός και αποκαλυπτής όλων των πραγμάτων. Ο Ήλιος είναι ο Δαδούχος του, η Σελήνη ο Λειτουργός του στο Βωμό και ο Ερμής ο μυστικός του Κήρυκας. Αλλά η τελευταία λέξη εξεφωνήθη:

ΚΟΓΞ, ΟΜ, ΠΑ. Η λειτουργία τελείωσε και είμαστε πια Επόπτες δια παντός.»