Μετάφραση: Παναγιώτης Σουλτάνης Εκδόσεις Πεμπτουσία -1994 ...Η ιδέα του ανδρογύνου αναπτύσσεται περαιτέρω στη σκέψη του μαθητή και συγχρόνου του Soloviev, του Dimitri Merezhkovsky. Στο βιβλίο του, Το μυστικό της Δύσης, αφιερώνει ένα κεφάλαιο για το ...

Μετάφραση: Παναγιώτης Σουλτάνης
Εκδόσεις Πεμπτουσία -1994

Η ιδέα του ανδρογύνου αναπτύσσεται περαιτέρω στη σκέψη του μαθητή και συγχρόνου του Soloviev, του Dimitri Merezhkovsky. Στο βιβλίο του, Το μυστικό της Δύσης, αφιερώνει ένα κεφάλαιο για το θέμα, προχωρώντας σε πιο σύνθετες παρατηρήσεις. Ο Soloviev μιλάει για τον πνευματικό-φυσικό του χαρακτήρα. Ο Merezhkovsky μιλάει για την τετραπλή του φύση. Ο άνδρας και η γυναίκα αντανακλούν, με την επίγεια ζωή τους, το αμφισεξουαλικό Όν –το Ανδρόγυνο– της αιωνιότητας, ή ό,τι ο Merezhkovsky αποκαλεί ως τέταρτη διάσταση. Έτσι, ο άνδρας και η γυναίκα στην επίγεια ζωή τους είναι ο καθένας, ατομικά, αμφισεξουαλικός, μολονότι στον καθένα δεσπόζει ένα φύλο. Ο Merezhkovsky βλέπει ότι αυτό αντανακλάται και στη φυσική δομή του σώματος: δυο μάτια, δύο αυτιά, δυο εγκεφαλικά ημισφαίρια, κ.ο.κ. Ο εραστής, γράφει, βλέπει στα μάτια του αγαπημένου του τα δυο πρόσωπά του, σαν να αντανακλώνται σε δυο καθρέφτες· ο αγαπημένος βλέπει μια παρόμοια αντανάκλαση στα μάτια του. Στον κόσμο τούτο υπάρχουν τέσσερα πρόσωπα – δυο άνδρες και δυο γυναίκες. Στον άλλο κόσμο υπάρχουν δυο Ανδρόγυνα. Έτσι, σκοπός της γήινης σχέσης μεταξύ ανδρός και γυναικός είναι η ένωση, μέσω της ύψιστης μορφής αγάπης, όχι δυο, αλλά τεσσάρων μερών: τα δυο μέρη της μιας προσωπικότητας θέλουν να ενωθούν με τα δυο μέρη της άλλης. Με τους όρους του κόσμου τούτου –του ουσιαστικά τρισδιάστατου– αυτό είναι άτοπο. Γι’ αυτό και η σχέση ανδρός και γυναικός, προκειμένου να ολοκληρωθεί, πρέπει να υπερβεί τα όρια του κόσμου τούτου. Η φθορά πρέπει να ενδυθεί την αφθαρσία, η θνητότητα να ενδυθεί την αθανασία. Ο διχασμός του αρσενικού και του θηλυκού θα αρθεί με τη γαμήλια ένωση των δυο προσωπικοτήτων που έχουν αποδεσμευτεί από το απρόσωπο και αυτοκαταστροφικό της γήινης σεξουαλικότητας. Αυτή η ανασύσταση της πρωταρχικής ενότητας είναι το πεπρωμένο στο οποίο αποβλέπει το όλον της δημιουργίας. Τα πάντα στη φύση αντανακλούν την πρωταρχική ενότητα του αρσενικού και του θηλυκού. Κάθε άτομο ενέχει τους δυο πόλους της αρχικής ενιαίας δύναμης –έλξη και απώθηση, θηλυκός παθητικός πόλος, αρσενικός ενεργητικός πόλος. Η φύση στην ολότητά της είναι γέννημα του ερμαφρόδιτου έρωτα-Λόγου. Γι’ αυτό και στον μύθο του Πλάτωνα τα σώματα των ανδρογύνων είναι τέλεια σφαιρικά, σαν ήλιοι ή σαν ουράνια σώματα. Η σφαίρα είναι η εικόνα του αρχικού και τέλειου άρτιου Προσώπου, στο οποίο οι δυο ουσίες, η αρσενική και η θηλυκή, ενώνονται σε ένα…

...Όμως, όποια κι αν είναι η τελική ολοκλήρωση της ένωσης μεταξύ ανδρός και γυναικός, το σεξουαλικό στοιχείο είναι καθοριστικό στη σχέση τους. Ακόμα κι αν το ονομάσουμε αγάπη, και είναι αγάπη, παραμένει σε μεγάλο βαθμό μια σεξουαλική αγάπη. Είναι η δύναμη που έλκει τα δυο φύλα και ζητάει να εκφραστεί στη συνάντηση και την ένωση των δυο προσώπων. Είναι η βάση του γάμου, όχι αναγκαστικά επειδή ο σκοπός του γάμου εκπληρώνεται με αυτήν τη σεξουαλική συνάντηση και ένωση, αλλά επειδή αποτελεί τη μαγιά χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει γάμος με την πραγματική έννοια. Συνεπώς, χωρίς αυτήν δεν μπορεί να υπάρξει μυστήριο του γάμου με την αληθινή έννοια του όρου. Κατέχει ή μπορεί να κατέχει, μια μυσταγωγική ιδιότητα και λειτουργία. Πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι μολονότι ο σκοπός του γάμου επιτυγχάνεται όταν η σχέση ανδρός και γυναικός είναι τέτοια ώστε το μυστήριο να καθίσταται μια δραστική υπαρξιακή πραγματικότητα με τον τρόπο που δηλώσαμε παραπάνω, η πραγματικότητα αυτή σε καμμιά περίπτωση δεν επέρχεται αυτόματα, μέσω της ανταλλαγής γαμήλιων όρκων ή της ευλογίας του ιερέα. Αυτό που κυρίως επέρχεται στη σχέση κατά τη γαμήλια τελετή, είναι η δυνατότητα να καταστεί η σχέση μια μυσταγωγική πραγματικότητα, αφού προηγουμένως εκπληρωθούν κάποιοι όροι. Από τούτο έπεται ότι η κατανόηση του τρόπου και του χρόνου που απαιτείται για να μπορέσει η σχέση ανδρός και γυναικός να μετασχηματιστεί σε μυσταγωγική πραγματικότητα, προϋποθέτει δυο πράγματα: πρώτον, την κατανόηση του σεξουαλικού στοιχείου που τους συνδέει, και δεύτερον, την κατανόηση των συνθηκών που πρέπει να ικανοποιηθούν πριν η ένωσή τους μεταμορφωθεί σε μια ζωντανή ενσάρκωση του ίδιου του μυστηρίου.

Η ενέργεια που εκδηλώνεται ως σεξουαλική ενέργεια στον άνδρα και στην γυναίκα, πηγάζει από τα βαθύτερα στρώματα της ζωής τους. Έχει τις ρίζες της στο έσχατο μυστήριο της ύπαρξής τους. Είναι η πηγή και η γενεσιουργός αιτία κάθε ανθρώπινης δημιουργίας, όποια μορφή κι αν παίρνει αυτή. Είναι το ακτινοβόλο, μαγνητίζον και δονητικό ρεύμα που διατρέχει όλο το ζωντανό οικοδόμημα της ανθρώπινης ζωής, και πέρα από την ανθρώπινη ζωή. Είναι η ενέργεια της ίδιας της ζωής, θεία από την προέλευσή της και ιερή από την φύση της, που δεν παύει να είναι ιερή ακόμα κι αν η χρήση της, λόγω άγνοιας ή κακίας, διαστρέφεται ή εκφυλίζεται. Τέλος είναι μια ενέργεια η οποία πολώνεται στον σεξουαλικό χαρακτήρα της ανθρώπινης και κάθε άλλης ζωής. Πολώνεται σε αρσενικό και θηλυκό, ενεργητικό και παθητικό, σε μια δύναμη που διεγείρει και μια δύναμη αδρανή και λανθάνουσα. Που περιμένει διέγερση. Και μια συνθήκη της πλήρους, δημιουργικής ροής και εκδήλωσης αυτής της ιερής ενέργειας στην ανθρώπινη και κάθε άλλη ζωή, είναι η συνάντηση και διεπίδραση των σεξουαλικών δυνάμεων στις οποίες πολώνεται.

Από αυτό συνάγονται άμεσα δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι η εν λόγω ενέργεια δεν αντλεί τη μυσταγωγική της ιδιότητα από κάποιον σκοπό, όπως η τεκνοποίηση, σε σχέση με τον οποίον λειτουργεί ως μέσο. Αντλεί τη μυσταγωγική της ιδιότητα από το γεγονός ότι η προέλευσή της είναι θεία και η φύση της ιερή. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε εκδήλωση της εν λόγω ενέργειας στην ανθρώπινη ζωή είναι αναγκαστικά ιερή. Τούτο είναι ένα τελείως διαφορετικό ζήτημα. Μόνον όταν της επιτρέπεται να εκδηλωθεί ως μια δημιουργική, θεοποιητική δύναμη μπορούμε να πούμε ότι λειτουργεί με τρόπο μυσταγωγικό. Μόνον όταν χρησιμοποιείται στη διαδικασία της μεταμόρφωσης ή μεταστοιχείωσης της ανθρώπινης φύσης, έτσι ώστε αυτή η φύση να γίνει, ή να αρχίσει να γίνεται, η ενσάρκωση μιας μυσταγωγικής πραγματικότητας, μπορούμε να πούμε ότι λειτουργεί με τέτοιον τρόπο. Αν χρησιμοποιηθεί διαφορετικά – αν διαστρέφεται, εκφυλίζεται ή αχρηστεύεται – δεν σημαίνει ότι χάνεται η ενδόμυχη ιερή της φύσης. Ωστόσο δεν δύναται έτσι να λειτουργήσει μυσταγωγικά. Αυτό δηλώνει αμέσως έναν τουλάχιστον από τους όρους που πρέπει να εκπληρώνονται προκειμένου ο γάμος να καταστεί μία ζωντανή ενσάρκωση του μυστηρίου.