Ο μεγάλος μυστικιστής του 16ου αιώνα καθοδηγεί την ψυχή στο ταξίδι της για τον υπέρτατο σκοπό, την ένωση της ανθρώπινης και της Θεϊκής θέλησης. Ο δρόμος οριοθετείται στη μορφή ενός ποιήματος, ενός συμβολικού κλειδιού για την πρόοδο της ψυχής του...

Τίτλος Πρωτοτύπου: THE DARK NIGHT OF THE SOUL
Μετάφραση: Απόστολος Κοντός
1η έκδοση 1994
2η έκδοση: 2013

Η Σκοτεινή Νύχτα της Ψυχής αποτελεί ουσιαστικά μια μικρή μόνον πραγματεία συγκριτικά με το έργο του Αγίου Ιωάννη του Σταυρού, αλλά από πρακτικής άποψης είναι ίσως ένα από τα σημαντικότερα. Ο μεγάλος μυστικιστής του 16ου αιώνα καθοδηγεί την ψυχή στο ταξίδι της για τον υπέρτατο σκοπό, την ένωση της ανθρώπινης και της Θεϊκής θέλησης. Ο δρόμος οριοθετείται στη μορφή ενός ποιήματος, ενός συμβολικού κλειδιού για την πρόοδο της ψυχής του προσκυνητή. Ο Άγιος Ιωάννης κρατάει στιβαρά το τιμόνι ανάμεσα στους πειρασμούς και τους μεγάλους κινδύνους που περικλείει η Σκοτεινή Νύχτα των Αισθήσεων και του Πνεύματος. Ανέρχεται τη μυστική κλίμακα της πνευματικής κάθαρσης προχωρώντας σταθερά προς την ευτυχισμένη νύχτα που οδηγεί, δίχως την ανάγκη οποιασδήποτε άλλης φώτισης, προς την ένωση της αγάπης.

Στη “Σκοτεινή Νύχτα” ο Άγιος Ιωάννης ανιχνεύει το δρόμο με θαυμαστή διαύγεια και απλότητα, γι' αυτό άλλωστε η ομορφιά και ο ποιητικός λυρισμός των γραπτών του εμπνέει τους αναγνώστες εδώ και τετρακόσια χρόνια. Το μήνυμά του είναι το ίδιο ζωντανό και συναρπαστικό, όπως ακριβώς και για τους πρώτους αναγνώστες του. Είναι αδύνατον να μελετήσει κανείς τούτο το έργο δίχως να πεισθεί πως αναφέρεται σε έναν απόλυτα ασφαλή δρόμο. Ίσως υπάρχουν και άλλοι δρόμοι λιγότερο δύσκολοι, αλλά κανείς τόσο ασφαλής και άμεσος, όσο εκείνος της χριστιανικής σύνθεσης.

Περιεχόμενα:

Εισαγωγή · Πνευματική περιπέτεια · Περί της έκδοσης των έργων του Αγ. Ιωάννη του Σταυρού · Η σκοτεινή νύχτα της ψυχής

ΒΙΒΛΙΟ I.: ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ ΤΩΝ ΑΙΣΘΗΣΕΩΝ:

ΚΕΦΑΛΑΙΑ: I. Περί των ατελειών των αρχαρίων II. Περί πνευματικών ατελειών, που οδηγούν στην υπερηφάνεια III. Περί του ελαττώματος της φιλαργυρίας, κατά την πνευματική έννοια IV. Περί του ελαττώματος της πολυτέλειας, υπό την πνευματική έννοια V. Περί του ελαττώματος του θυμού VI. Περί του ελαττώματος της πνευματικής λαιμαργίας VII. Περί του ελαττώματος της ζήλειας και της πνευματικής οκνηρίας VIII. Αρχή της ερμηνείας της σκοτεινής νύχτας IX. Περί των σημείων μέσω των οποίων είναι δυνατόν να αναγνωρίσουμε πως ο πνευματικός άνθρωπος βαδίζει στο δρόμο τούτης της νύχτας ή της κάθαρσης των αισθήσεων X. Πως πρέπει να κατευθύνουν τον εαυτό τους όσοι έχουν εισέλθει στη σκοτεινή νύχτα XI. Στροφή I XII. Περί των ευεργετημάτων της νύχτας των αισθήσεων XIII. Περί των άλλων ευεργετημάτων της νύχτας των αισθήσεων XIV.Η ερμηνεία του τελευταίου στίχου της πρώτης στροφής.

ΒΙΒΛΙΟ II.: Η ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ:

ΚΕΦΑΛΑΙΑ: I. Η έναρξη της δεύτερης νύχτας, εκείνης του πνεύματος II. Περί ορισμένων ελαττωμάτων των δόκιμων III. Σημειώσεις για όσα πρόκειται να ακολουθήσουν IV. Ερμηνεία της πρώτης στροφής V. Η σκοτεινή ενατένιση δεν είναι μόνο νύχτα, αλλά πόνος και μαρτύριο για την ψυχή VI. Περί των άλλων δοκιμασιών της ψυχής σε αυτή τη νύχτα VII. Αλλα βάσανα και δοκιμασίες της θέλησης VIII. Αλλα βάσανα και δοκιμασίες της ψυχής σε αυτήν την κατάσταση IX. Πως αυτή η νύχτα φωτίζει το νου, αν και τον καλύπτει με σκοτάδι X. Ερμηνεία αυτής της κάθαρσης μέσω παραλληλισμού XI. Το φλογερό πάθος της θεϊκής αγάπης, καρπός των θλιβερών βασάνων της ψυχής XII. Πως μοιάζει με καθαρτήριο αυτή η τρομερή νύχτα XIII. Ευχάριστα αποτελέσματα της σκοτεινής νύχτας της ενατένισης XIV. Ερμηνεία των τριών τελευταίων στίχων της πρώτης στροφής XV. Ερμηνεία της δεύτερης στροφής XVI. Πως ταξιδεύει η ψυχή με ασφάλεια στο σκοτάδι XVII. Πως είναι μυστική η σκοτεινή ενατένιση XVIII. Με ποιο τρόπο αποτελεί κλίμακα η μυστική σοφία XIX. Η ερμηνεία των δέκα βαθμίδων της μυστικής κλίμακας XX. Οι υπόλοιπες πέντε βαθμίδες XXI. Το νόημα της ''κάλυψης''. Τα χρώματα με τα οποία καλύπτεται η ψυχή μέσα στη νύχτα XXII. Ερμηνεία του τρίτου στίχου της δεύτερης στροφής XXIII. Ερμηνεία του τέταρτου στίχου XXIV. Ολοκλήρωση της ερμηνείας της δεύτερης στροφής XXV. Σύντομη ερμηνεία της τρίτης στροφής.